U umetnosti svih kultura, životinje, zmije, zmajevi, ptice, lavovi, medvedi, itd. prikazuju se u paru. To nije samo ukras ili znak manihejskog uticaja. Sve prikazane životinje imaju simbolički dvostruki polaritet, dobar i zao, o kojem se ovde govori samo u naznakama za svaku pojedinu životinju. Podvostručavanje likova verovatno predstavlja dvostruki aspket svega živog. Lav, na primer, svojom snagom simbolizuje neograničenu moć i nezasiti apetit istovremeno, bilo da se radi o kaznenoj pravdi ili, ako je krvoločni silnik, o želji za vlašću. Isto tako, ako biljne trake zatvaraju krug oko nekog lika, one simbolizuju zapadanje u teškoće i nesreće; ako je krug otvoren oslobođenje. Ponekad podvostručavanje samo pojačava, uvostručuje značenje jednog pola simbola.
U tradicionalnim religijama duša se uopšteno smatra dvojnikom živog bića. Od tela se može odvojiti smrću, u snu, ili čarolijom, i ponovo se roditi u istom ili drugom telu. Na taj način je podvostručena i čovekova predstava o sebi. U psihoterapiji su poznate pojave histeričnog ili šizofrenog podvajanja ličnosti. Poremećaji nesvesnog Ja se u analizi ogledaju u simbolima. Oni odaju regesiju na prethodne i prvobitne stadijume, koji se mogu, poput geoloških slojeva, smatrati normalnim slojem, sadašnje duševnosti pacijenta. Ti se slojevi mogu iskazati znakovama morbidne regesije, metodama istraživanja kao što su podvajanje u psihodrami, i opasno vođene psihičke ili takozvane mističke aktivnosti. Podvojenost se javlja i u spoznaji i svesti o sebi između Ja koje spoznaje i koji je svestan i poznatog i nesvesnog Ja. Posdvesno Ja, a ne Ja trenutnih opažanja može se javiti kao večni arhetip, i prema Henri Korbanovim analizama tekstova sufija Suhravaradija, kao Čovek od svetlosti, Ja-svelost, Lični vodič, Anđeo uvoditelj, Svedok neba, Savršena priroda, Nebeski blizanac: onaj koji poznaje sebe i svoga Gospodara (CORE II, 260). Gnosticizam to prožima islamskom mistikom: Sveti Duhovi su nebeski Dvojnici svake duše. Preko tog dvojnika vlastita slika o sebi, njena lična ikona prenosi se u mistiku. Hrišćanstvo je to na neki način izrazilo u Anđelu čuvaru.
Nemački romantizam je dvojniku (doplegänger) dao tragični i kobni prizvuk… On može biti dopuna, ali češće suparnik koji nas poziva na borbu. U starim tradicijama zlokobno je sresti svog dvojnika, ponekad je to čak i znak smrti (BRIR III, 120). Andersenova priča Senka ilustruje tu okrutnu utvaru Dvojnika.
Rečnik Simbola – Žan Ševalije, Alen Gerbran