U mesecu februaru ove 2021. godine svetlost dana ugledala je knjiga Staro rogljevačko groblje autora Srđana Radosavljevića i Ivana Usića. Knjiga obiluje fotografijama starog rogljevačkog groblja koje su sačinili autori ove knjige.
Evo šta u predgovoru knjige, između ostalog, kaže Božidar R. Blagojević:
Selo Rogljevo prema austrijskim kartama (Langerova i „Temišvarski banat“) prvi put se pominje 1723. godine. O nastanku sela govori i nezaobilazni hroničar Kosta Jovanović. U svojoj knjizi „Negotinska Krajina i Ključ“ – naselja i poreklo stanovništva, zapisuje da je selo Rogljevo nastalo u 18. veku. Shodno navedenim podacima može se reći da je tada nastalo i rogljevačko groblje…
Staro rogljevačko groblje potiče iz prve polovine 18. veka. Ono se nalazi nedaleko od sela, na putu koji vodi ka selu Smedovcu. Smešteno je na jednoj blagoj kosi okrenuto ka jugoistoku. Danas izgleda veoma zapušteno. Da bi se došlo do grobova potrebno je proći kroz gusti šumski korov…
Imajući u vidu izgled nadgrobnih spomenika, koji ne predstavljaju samo beleg poznatog ili nepoznatog pokojina, već oni svojim izgledom, na kojima su mahom predstavljeni religijski motivi, danas predstavljaju može se reći, kulturno sociološko nasleđe. Zbog toga su postali predmet interesovanja mnogih stručnih ljudi, ali na žalost na tome se nije mnogo uradilo.
Dvojica entuzijasta, jedan koji vodi poreklo iz Rogljeva, Srđan Radosevljević i Ivan Usić u pokušaju Rogljevac, prepoznali su značaj starog rogljevačkog groblja i prvo što su uradili, oko svakog spomenika očistili su šumsko rastinje i korov, a zatim su ih fotografisali. I na tome nisu ostali već su iste objavili preko društvenih mreža i time su obavestili javnost. Inresovanje je bilo zapaženo, što je na njih dvojicu dodatno uticalo, a tu treba pomenuti i dr Bogdana Đorđevića kojim je zadušno pomogao te su rešili da spomenike sa rogljevačkog groblja predstave u knjiškom obliku i time trajno obeleže značaj ove stare nekropole.
U pitanju je knjiga objavljena kao autorsko izdanje i, kao što je već rečeno, predstavlja saradnju njih nekoliko entuzijasta koji su želeli da ovo jedinstveno staro groblje sačuvaju od zaborava i daljeg propadanja. U knjizi se nalaze preko 60 fotografija (crno-belih) koje su podeljenje u četiri celine: Krstasti spomenici, Stele, Vreme je učinilo svoje i Simboli izbliza.
Da su ova groblja (rajačko i rogljevačko) privukla pažnju, zajedno sa pivnicama, potvrđuju činjenice sve češćih snimanja filmova i serija na prostorima rogljevačkih i rajačkih pivnica, posete sve većeg broja domaćih i stranih turista kao i pokušaje krađe nadgrobnih spomenika koji su se dogodile pre nekoliko meseci. Međutim, ništa nije preduzeto da bi se ovi spomenici sačuvali i zaštitili.
Ova knjiga je po mnogo čemu značajna i važna. Iako se osvrće na prošlost i pred širu javnost iznosi reči i fotografije jednog prošlog vremena, koje je svakim danom sve više prekriveno zaboravom, ona oslikava pravo stanje sadašnjosti u čitavoj Istočnoj Srbiji, koja je takođe u fazi izumiranja i propadanja. Isto kao što i ovi stari spomenici koji su prikazani u knjizi propadaju, propadaju i druge građevine u kojima ljude žive i funkcinišu. Nisu samo mrtvi zaboravljeni i napušteni. Zaboravljeni su i napušteni i živi, jer kome je još stalo do tamo nekih naseobina i ljudi, Bogu iza nogu, tamo negde daleko u Istočnoj Srbiji?
Ova knjiga i jeste pokušaj da se odupre tom ignorisanju, izumiranju, propadanju, da se skrene pažnja široj javnosti, da se napokon krene sa te mrtve tačke i zaštite kulturna dobra koja propadaju ali i stanovništvo kojeg je u Istočnoj Srbiji, na žalost, svakim danom sve manje.
